Martín Codax


Martín Codax (ou Martim Codax) foi un xograr galego, posiblemente de Vigo, polas continuas referencias a devandita cidade nos seus poemas (en dous das sete cantigas aparece a referencia a Vigo no primeiro verso), de entre mediados do século XIII e comezos do século XIV. Apenas existen datos sobre a identidade do personaxe. Ata o seu apelido, coa grafía que hoxe se utiliza, non resulta asimilable a outros da época; chegando algúns investigadores a propor a forma Codaz.
As obras que se lle atribúen a el limítase a 7 cantigas de amigo que figuran nos cancioneros de lírica galaicoportuguesa e no Pergamiño Vindel, no que figura o seu nome como autor das composicións. O descubrimento deste pergamiño foi froito do azar: en 1914 o bibliógrafo Pedro Vindel atopouno na súa biblioteca ao desencadernar un volume co De officiis de Cicerón. O pergamiño utilizouse para encadernar o libro.
Martín Codax
O pergamiño, de 34 x 46 cm, datable de finais do século XIII ou comezos do XIV, contén sete cantigas coa notación musical de seis delas.
Aínda que o pergamiño presenta algunhas lagoas constitúe o único texto musical profano-trobadoresco conservado.
Os poemas de Martín Codax que figuran no pergamiño son os seguintes (sen título, cítanse polo seu primeiro verso):
  •  Ondas do mar de Vigo
  •  Mandade'ei comigo ca ven meu amigo
  •  Mia yrmana fremosa treides comigo
  •  Ai Deus se sab'ora meu amado
  •  Quantas sabedes amar amigo
  •  En ou sagrad' e Vigo (Só texto, sen notación musical)
  •  Ai ondas que eu vin veer
O pergamiño Vindel presenta, sobre os apógrafos italianos, a vantaxe de manter a grafía orixinaria galega. Na obra de Martín Codax quíxose ver unha crónica de auténticas vivencias persoais.
O pergamiño está escrito por unha soa cara a catro columnas e vén confirmar a teoría segundo a cal os trobadores, autores dos poemas, entregaban ditos poemas aos destinatarios nunhas follas soltas.
Durante moitos anos deuse por desaparecido o manuscrito de Martín Codax. En realidade, o documento estaba ben conservado na biblioteca de R. Mitjana, a quen llo vendeu o seu descubridor e primeiro posuidor, Pedro Vindel. A biblioteca de Mitjana foi vendida polos seus herdeiros, e o pergameo das cantigas de amigo, logo de varias vicisitudes, foi comprado para a Pierpont Morgan Library de Nova York en 1977. Nesa biblioteca é onde se atopa na actualidade.
Preme aquí para ver unha imaxe do pergameo Vindel.

Contesta:
  1. Como se chama o xograr?
  2. De onde se cre que era?
  3. Cando se supón que viviu?
  4. Quen descubriu as súas cantigas?
  5. Onde apareceron?
  6. Cantas cantigas había?
  7. De que tipo eran as cantigas?
  8. En que época se datou o pergamiño?
  9. Escribe o título dunha das cantigas?
  10. Onde se conserva actualmente?